İstanbul gibi büyük deprem bekleyen mega kent: Tahran

Can kaybının 39 bini geçtiği Kahramanmaraş merkezli depremler, İstanbul’un yanı sıra büyük bir depremin beklendiği dünya kentlerinde de büyük tedirginlik yarattı.O kentlerden biri, sık sık depremlerin yaşandığı komşu ülke İran’ın başkenti Tahran. Türkiye’nin 11 ili ve Suriye’nin kuzeyinde büyük yıkıma yol açan depremler Türkiye’yi yasa boğarken, tıpkı İstanbul gibi Tahran da beklenen büyük depremi tartışmaya başladı.Tahran Kent Konseyi Başkanı Mehdi Şamran, 6 Şubat’taki depremlerin ardından yaptığı açıklamada “Tahran’da bir deprem asrın felaketi olur” dedi. Kasım 2022’de de Tahran Belediye Başkan Ali Rıza Zakani, kentte dayanıksız binaların listesini yayınlasalar kimsenin Tahran’da kalmak istemeyeceğini belirterek “Gerçeği görseler herkes kaçardı” ifadelerini kullanmıştı.Bilim insanları uzun yıllardır Tahran’da büyüklüğü 7’nin üstünde bir deprem beklendiği uyarısında bulunuyor. Nüfusu 16 milyonu aşan kentte 6 ayrı büyük fay hattı ve 60 kadar küçük fay bulunuyor. 2020 tarihli bir rapora göre Tahran, yüksek deprem riski bulunan mega kentler arasında ilk sıralarda yer alıyor.RİSKLİ BİNA SAYISI 33 BİNDEN FAZLANüfus yoğunluğu ve çarpık kentleşme nedeniyle olası bir depremin kentte büyük can kaybı yaratmasından endişe ediliyor.Uzmanlara göre Tahran yaklaşık olarak her 150 yılda bir Richter ölçeğine göre en az 7 büyüklüğünde bir depremle sallanıyor ve son büyük deprem 190 yıl önce yaşanmıştı. Tıpkı İstanbul gibi Tahran’da da yıllardır bu konu dillendirilse de alınan önlemler sınırlı.İmar yasalarının yetersiz kaldığı kentte resmi makamlara göre 33 binden fazla bina çok riskli. Özellikle hastanelerin depreme çok dayanıksız olduğu belirtiliyor.NÜFUS SON 30-40 YILDA PATLADITahran birçok açıdan İstanbul’a çok benziyor. Kırsal bölgelerde iş imkanı olmaması nedeniyle milyonlarca İranlı son 30-40 yılda başkente akın etti. Bu nedenle insanlar başka yerlerde iş bulamayacakları için Tahran’dan ayrılamıyor.Kentte 1990’larda birçok yeşil alan imara açıldı ve yüksek katlı binalar dikildi.Yüksek enflasyon nedeniyle İranlılar yatırımlarını gayrimenkule yapmayı tercih ediyor. Ancak birçok bina yeterli imar planı ve mühendislik hizmeti olmadan daracık yollar üzerine inşa ediliyor. Kaçak yapılaşma da Tahran’da önemli bir sorun.Ayrıca büyük bir depremin Tahran’da yangın felaketlerini tetikleme ihtimali de büyük endişeye yol açıyor.