Karot nedir? Eski binalarda karot testi zararlı mı, binaya zarar verir mi?

10 ili etkileyen iki büyük deprem sonrası binalarına deprem dayanıklılık testi yaptırmak isteyenler karot testi araştırmalarına başladı ancak binalardan alınacak parçanın zarar verebileceği endişesi vatandaşları düşündürüyor.KAROT TESTİ BİNAYA ZARAR VERİR Mİ?Karot alımının riskli olduğu tartışmasıyla ilgili konuşan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe, “Sağlam binaya karot almak zarar vermez. Uzmanımız doğru yerden alırsa zarar vermez. Bina zaten taşıyıcı sistemin problemli ve riskliyse kanıt numunesi alırken zarar verebilirsiniz. Uzmanlar, zarar verecekse almaz” dedi.BİNA RİSKLİ ÇIKARSA NE OLUR?Peki riskli yapı tespit raporu alındıktan sonra ne oluyor?Karot alınıp, beton filmi çekildikten ve laboratuvar ortamında gerekli incelemeler yapıldıktan sonra çıkan rapor binanın riskli olduğunu ortaya koyarsa, bu rapor belediyeye ibraz ediliyor. Belediye gerekli incelemeyi tamamlayıp tapuya gönderdikten sonra maliklerin hanesine riskli yapı şerhi konuluyor.Riskli yapı kesinleştikten sonraki ikinci aşama ise tahliye süreci… Bu süreç de belediyeler tarafından yürütülüyor.İlçe belediyesi tüm maliklere birincisi 60 günden az, ikincisi 30 günden fazla olmamak üzere iki süre veriyor. Bu süreler bittiğinde de elektrik, su ve doğalgazı kesiliyor.Taşınmazdaki herkes tahliye edilip, binanın can güvenliğini sağlandıktan sonra da yıkım süreci başlıyor.KAROT NEDİR?Türkçe bir kelime olmayan karot İngilizce bir kelimenin okunuşudur. İngilizce “carrot” yani havuç kelimesinden gelen ve Türkiye’de karot olarak yayılan bir kelimedir.Karot tam olarak beton delme işlemine denmektedir. Yani karot=beton delme. İngilizce kelimenin okunuşu olarak süre gelen ve halen karot olarak tabir edilen beton delme uygulamaları günümüzde yaygınlaşmıştır ve ilk defa beton delme ihtiyacı olan birisi “karot ne demek” sorusunun cevabını aramaktadır. Tam anlam olarak beton delme olan karot uygulamasını da anladıktan sonra karot makinelerinin de beton delme makinesi olarak anlayacaksınızdır.KAÇ ÇEŞİT DEPREM DAYANIKLILIK TESTİ VAR VE KİMLER BAŞVURABİLİYOR?Yapılabilecek iki deprem dayanıklılık testi var. İlki, özel rapor.‘Binamız güçlü mü değil mi görmek istiyoruz” diye merak edenlere yönelik olan özel rapor, bu raporu düzenlemeye elverişle tüm firmalardan alınabiliyor.Ancak başvurabilmek için mutlaka tüm kat maliklerinin aralarında genel kurul yapıp, onay vermesi gerekli. Tek başına bir ev sahibinin başvuru yapıp, karot aldırabileceği bir yöntem değil.Çıkan raporun sonucuna göre bina yıkılması ya da güçlendirilmesi gibi zorunluluklar da yok. Yani aslında resmiyette bir karşılığı olmayan bu rapor yalnızca binanın depreme karşı performansını ortaya koyup, fikir veriyor.Raporun maliyetini de kat malikleri aidat şeklinde ödeyebiliyor.Bu teste İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) ücretsiz hızlı bina taraması çalışmaları örnek olarak veriliyor.Hızlı Tarama yöntemi ile 2000 yılı öncesi yapılan binalar ikinci kademe değerlendirme yöntemleri kullanılarak, mümkün olan en hızlı şekilde deprem risk durumu analiz ediliyor.Saha yerinde toplanan bu veriler daha sonra akademisyenler ile birlikte hazırlanan bir uygulama ile analiz edilir ve deprem güvenlik oranı çıkarılıyor ve puana göre maliklere binanın mevcut durumuyla ilgili bilgilendirme veriliyor.Çalışma kapsamında binaya karot testi işlemleri yapılarak herhangi bir numune alımı yapılmadığı, sadece rapor verildiği, tahliye işleminin yapılmadığı belirtilmişti.RİSKLİ YAPI TESPİT RAPORU NEDİR?Diğer bir rapor ise, riskli yapı tespit raporu.Bu rapor ise özel raporun aksine, binada 100 daire de olsa bir kat malikinin tek başına yaptırabileceği bir test.Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan lisanslı firmalara başvurmak isteyen bir ev sahibi, diğer mal sahiplerinin onayına gerek duymadan başvuru yapabiliyor.Bu raporun fiyatı ise geçen sene 12-13 bin TL’den başlarken, bu yıl itibarıyla 20 bin TL’den başlıyor. Binanın kat sayısına, zemin etüdü olup olmamasına bağlı olarak fiyat artıyor.