Ayasofya kararı Yunanistan’ı çıldırttı, Fransa, ABD ve İngiltere’yi şok yaşattı

AYASOFYA DÜNYANIN GÜNDEMİNDE

Konu ile alakalı çeşitli ülkelerden açıklamalar yapılırken, dünyaca ünlü gazete ve sitelerde Ayasofya haberleri manşetten düşmedi.

DÜNYA KİLİSELER KONSEYİ’NDEN AÇIKLAMA

Dünya Kiliseler Konseyi, Ayasofya’nın camiye çevrilmesinden üzüntü ve endişe duyulduğunu açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a atıfla kaleme alınan mektupta, karardan geri dönülmesi çağrısı yapıldı. Konseyin geçici başkanı Prof. Dr. Ioan Sauca tarafından yazılan mektupta, “Sayın Başkan, modern Türkiye’nin laik bir devlet olarak kimliğini defalarca teyit ettiniz. Ancak dün, 1934’ten beri bu tarihi eseri insanlığın ortak mirası olarak koruduğunuz taahhüdünü bozdunuz. Karşılıklı anlayışı, saygıyı, diyaloğu ve işbirliğini teşvik etmek, eski düşmanlık ve bölünmelerden kaçınmak için acilen kararınızı yeniden düşünmeye ve tersine çevirmeye çağırıyoruz” denildi.

ABD’DEN PEŞ PEŞE AÇIKLAMALAR

ABD Dışişleri Bakanlığı, karardan “hayal kırıklığına” uğradığını duyurdu. Bakanlık Sözcüsü Morgan Ortagus, “Türk hükümetinin Ayasofya’nın statüsünü değiştirme kararından hayal kırıklığı duyuyoruz” deyip ekledi: “Türk hükümetinin Ayasofya’yı tüm ziyaretçilerin girişine açık tutma kararlılığının sürdüğünü anlıyor ve bu mekana herkesin hiçbir sıkıntıya uğramadan erişimini sağlama planlarını duymayı merakla bekliyoruz.”

ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Senatör Jim Risch ve Komisyonun kıdemli üyelerinden Demokrat Senatör Bob Menendez, ortak yazılı bir açıklama yaptı. İki siyasetçi, Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesinin İslam ve Hristiyanlık arasında köprü kurma çabalarına zarar verdiğini savundu ve kararın değiştirilmesini istedi.

ABD Başkanı Donald Trump’ın rakibi ve Obama döneminde başkan yardımcılığı yapan Joe Biden ise, Ayasofya’nın UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer aldığını hatırlattı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çağrı yapan Biden, karardan endişe duyduğunu bu adımdan geri dönülmesini talep etti.

EN SERT TEPKİ YUNANİSTAN VE RUM YÖNETİMİNDEN GELDİ

Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, Ayasofya’nın yeniden cami olmasının sadece iki ülke ilişkilerini değil, Türkiye’nin AB sürecini de etkileyeceğini iddia etti. Yunan Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou, kararın “kışkırtıcı” olduğunu, hoşgörü ve dini diyalog değerlerini onarılamaz şekilde zayıflatacağını ileri sürdü. Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Twitter hesabından paylaştığı mesajda Ayasofya kararının UNESCO’ya karşı bir “meydan okuma” olduğunu savundu. Güney Kıbrıs Dışişleri Bakanı Nikos Hristodoulides, kararın Türkiye’nin uluslararası yükümlülüklerini ihlal ettiğini savundu.

AVUSTURYA VE FRANSA

Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Salenberg, derin üzüntü duyduğunu belirterek kararın Türkiye’yi Avrupa’dan uzaklaştırdığını savundu. Avrupa Birliği’nin bir diğer  üyesi Fransa da, Türkiye’nin kararından “üzüntü” duyduğunu bildirdi. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian konuyla ilgili açıklamasında, “Dini, mimari ve tarihi açıdan bir mücevher; inanç özgürlüğü, hoşgörü ve çeşitliliğin de sembolü olan Ayasofya’nın bütünlüğü korunmalı” dedi.

FİLİSTİN VE MALEZYA

Filistin’deki Hamas Hareketi, yazılı açıklama yaparak “Ayasofya’nın ibadete açılması, tüm Müslümanların gurur duyacağı bir adımdır” dedi. Malezya İslam Teşekkülü Danışma Kurulu (MAPIM) Genel Başkanı Mohd Azmi Abdul Hamid ise yaptığı yazılı açıklamada “Türkiye’nin Ayasofya’yı yeniden camiye çevirme hakkı, hiçbir dış ülke tarafından sorgulanmamalıdır” ifadelerini kullandı.

RUS ORTODOKS KİLİSESİ, AB VE UNESCO

Rus Ortodoks Kilisesi ise, kararı “esefle karşıladıklarını” açıkladı. Kiliseye göre, söz konusu karar kararın mevcut ayrışmaları derinleştirebilir. Kilisenin sözcüsü Vladimir Legoida, “Rus Ortodoks Kilisesi ile diğer Ortodoks kiliselerinin endişelerine kulak verilmemiş olması çok üzücü” ifadesini kullandı. Kararı eleştiren AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, söz konusu adımı “esef verici” olarak niteledi. “Ayasofya’nın statüsünün değiştirilmesinden üzüntü duyuyoruz” açıklamasını yapan UNESCO ise, Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Ayasofya’nın statüsünün bir sonraki toplantıda gözden geçirileceğini açıkladı.

DÜNYA BASININA YANSIYAN HABERLER

Alman basını, Ayasofya’nın tekrar camiye dönüştürülmesi kararını değerlendirdi. Frankfurter Allgemeine, İstanbul’da bulunan Ayasofya’nın yeniden cami yapılacağını aktardı. Gazetenin başlığında “Erdoğan, “İstanbul’un ikinci Fatihi’ mi?” ifadesine yer verildi. Haberde, “Hiç şüphesiz, Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu yönde adım atacak” denildi. Türkiye düşmanlığı ile biline Alman Die Welt gazetesi ise, konuya ilişkin haberinde “Tüm bunlar Erdoğan’ın halihazırda ne kadar da sıkışmış olduğunu da gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.

NYT: DÜNYADA SANSASYON YARATACAK

Kararın uluslararası “sansasyon” yaratabileceğini belirten New York Times, Ayasofya’yı camiye çeviren Cumhurbaşkanlığı kararının Danıştay’ın kararını açıklamasının ardından “dakikalar içinde” alındığına dikkat çekti.

FINANCIAL TIMES BİZANS GEÇMİŞİNİ HATIRLATTI

Financial Times ise Ayasofya’nın dünyanın en önemli Bizans Hristiyan mimari örneklerinden biri olduğuna vurgu yaptı. İslam’da insan ve hayvanların resmedilmesinin yasak olduğunu dile getirdi.

GUARDİAN: HALK MEMNUN

İngiliz Guardian gazetesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ayasofya’yı camiye çevirme kararının halkı çok memnun ettiğini yazdı.

“OSMANLI KÜLLERİNDEN DOĞAN TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK REFORMU”

Londra merkezli Arapça ve İngilizce yayın yapan Asharq Al-Awsat da, Ayasofya’nın camiden müzeye çevrilmesinin Osmanlı İmparatorluğu’nun küllerinden doğan yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli reformlarından biri olduğu belirtti. Haberde ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son yıllarda Osmanlı’nın Bizans’ı yendiği savaşlara büyük önem atfederek, İstanbul’un fethinin büyük törenlerle kutlandığı aktarıldı.

BLOOMBERG: ERDOĞAN AMACINA ULAŞTI

ABD merkezli Bloomberg, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın son kararla kritik amacına ulaştığını yazdı. Erdoğan’ın uzun süredir bugünü beklediği ifade edilen yazıda, Ayasofya’nın müze olarak kalmasına yönelik uluslararası çağrıların görmezden gelindiği belirtildi. Kararın açıklanmasının ardından yüzlerce kişinin Ayasofya’nın önüne koştuğuna dikkat çekilirken, tekbirler eşliğinde sloganlar atıldığı ve ardından Ayasofya’nın önünde namaz kılındığı vurgulandı.

CNN, ERDOĞAN’IN SÖZLERİNİ ÖN PLANA ÇIKARDI

ABD merkezli CNN International, Ayasofya’nın Danıştay’ın kararının ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yönetimine geçtiğini aktardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın karardan sonra ulusa sesleniş konuşması yaptığı belirtilen haberde, “Müze statüsü değiştiği için giriş ücretlerini kaldırıyoruz. Tüm camilerimizde olduğu gibi Ayasofya’nın kapıları da Müslüman ya da değil herkese açık olacak” sözlerine yer verildi.

KATHIMERINI ÜÇ CAMİYİ HATIRLATTI

Yunanistan’ın çok okunan gazetelerinden Kathimerini, karara tepki gösteren açıklamalara geniş yer verdiği haberinin yanı sıra, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın sözlerini de okuyucularına duyurdu. Gazetenin aktardığı bölümde Kalın, “Sultan Ahmet, Fatih ve Süleymaniye camilerimiz hem ziyaretçilere hem de ibadet edenlere açık. Ayasofya’nın ibadete açılması turistlerin ziyaretine engel değil. Bu nedenle Dünya Mirası statüsünden bir şey kaybetmesi söz konusu değil” ifadelerini kullandı.