Katar’ın Dünya’ya yaptığı dev yatırımlar neler ?

Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen, Libya ve Maldivler’in Katar’la diplomatik ilişkileri kesmesi Türkiye-Katar ilişkilerini gündeme getirdi. Türkiye’de son yıllarda çoğu yatırımın arkasından Katarlılar çıkıyor. Son olarak Varlık Fonu’na devredilen Çay Kur’un önce Katarlılara satıldığı daha sonra hisselerinin rehin gösterildiği iddiaları gündemi gelmişti. 2015 yılından itibaren Katarlıların Türkiye’de aldıkları kritik şirketler içinde ONB Finansbank, Abank, Digitürk, BMC ile Boyner’deki ortaklıklar geliyor.

TÜRKLER İNŞAAT YAPIYOR
Türkiye Katar’da ağırlıklı olarak inşaat sektöründe faaliyet gösteriyor. Türk müteahhitlerinin Katar pazarına 2000 yılında adım attığını belirten Türkiye

Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Katar’ın Türk inşaat şirketleri açısından önemli ve yüksek potansiyele sahip bir pazar olduğunu dile getirdi. 2017 yılının ilk çeyreğinin sonuna kadar Türk şirketlerin Katar’da toplam 14.2 milyar dolar tutarında 128 proje üstlendiğini belirten Yenigün, “Söz konusu projeler içinde STFA ve Yapı Merkezi’nin yabancı ortaklarıyla birlikte üstlendiği 4.4 milyar dolarlık Doha metrosu başta olmak üzere ağırlıklı olarak altyapı, ulaşım ve konaklama inşaatlarıdır” dedi. Katar, 2022 yılında Dünya Kupasına ev sahipliği yapacak.

Katar’ın Dünya Kupası evsahipliği için yaklaşık 170 milyar dolarlık alt ve üst yapı yatırımı yapması bekleniyor. Dünya kupası için 8 stadyum kullanılacak, bunlardan 5 tanesi yeni yapılacak, 3 tanesi de yenilecek. Türk müteahhitler de bu projelerden pay alabilmek için son aylarda Katar’da fuarlara katılıyor. Hedef 2022’ye kadar 15-20 milyar dolarlık iş alabilmek. Türk şirketlerinin 170 milyar dolarlık yatırım portföyünden şimdiye kadar yaklaşık 7.5 milyar dolarlık iş aldığı belirtiliyor. Tek kalemde en büyük alınan iş ise Tekfen’in aldığı 2.3 milyar dolar yol inşaatı.

HEDEF İKİ KATINA ÇIKARMAK
Dünyada 335 milyar dolarlık yatırıma ulaşan Katarlıların Türkiye’deki yatırımlarının büyüklüğü yaklaşık 18 milyar doları buldu. 2016 yılında Türkiye’e Katar’a 421 milyon dolarlık ihracat yaparken, ithalat 271 milyon dolar oldu. Uluslararası Yatırımcılar Derneği’nin (YASED) raporuna göre Türkiye’de en çok yatırım yapan ülkeler arasında Katar 7. sırada yer alıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Katar Emiri ile sık sık bir araya geldi. Son olarak 2016 yılı sonunda Trabzon’da yapılan görüşmeler sırasında mali denetleme işbirliği, bilgi ve iletişim teknolojisi işbirliği, gümrük alanında işbirliği gibi pek çok alanda mutabakat zaptı imzalandı. 700 milyon dolar seviyesinde olan Katar’la ticaret hacminin iki katına çıkarılarak 1.5 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.

TÜRKİYE’DE NELERİ ALDI?

TÜRKİYE’DE bankacılık sektörüne Abank ile adım atan Katar, daha sonra QNB ile Finanbank’ı aldı. Commercial Bank of Qatar, 2013 yılında Abank’ın yüzde 71’ini 460 milyon dolara almıştı. 2016 yılı sonunda da 224 milyon dolar daha ödeyerek bankanın tümünün sahibi oldu. Ortadoğu ve Afrika’da yaptığı yatırımlarla öne çıkan QNB Finansbank’ın yüzde 99.81’lik hissesini aldı. Satış için 2.75 milyar Euro ödendi. Digitürk’ün satışı da uzun bir süre kamuoyunda tartışma konusu oldu. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) geçtikten sonra Katarlı beIN medya grubuna satıldığı birkaç kez gündeme gelen ancak açıklanmayan satış, 2016 yılında gerçekleşti. Satış rakamı tam olarak açıklanmadı. Daha sonra kulislere yansıyan bilgilere göre satışın 1 milyar dolar ile 1.4 milyar dolar arasında gerçekleştiği gündeme geldi. Boyner’in yüzde 30.7’sini Katarlılar alırken, BMC’de de ortaklığı bulunuyor.

SAYILARLA KATAR

74 bin 700 dolar
Kişi başı milli gelir

%13.5
Son 10 yılda yıllık ortalama büyüme

170 milyar dolar
2022 Dünya Kupası için alt ve üst yapı yatırımı

100+ ÜLKE
Doğrudan yatırım yapılan ülke sayısı

TÜRKİYE
Katar’ın en çok yatırım yaptığı 7’inci ülke

335 milyar dolar
Katar’ın dünyadaki yatırım tutarı

14
Katar’ın dünyanın en büyük yatırımcı sırası

100 milyar dolar
Katar’ın yurtiçi yatırım portföyünün büyüklüğü

SANAYİ
Volkswagen’den, Glencore’a ve Siemens 18 milyar dolar

MODA
857 milyon dolar dünya moda devi Valentino’nun moda merkezine ortaklık için ödenen

SPOR
35 milyon Euro Barselona takımına sponsorluk
130 milyon dolar Paris Saint German takımının sahipliği

ENERJİ
6.83 milyar dolar Rus petrol devi Rosneft
2.33 milyar dolar Hollanda’nın devi Royal Dutch Shell
2 milyar dolar Fransız petrol devi Total
5 milyar dolar Malezya petrol şirketi Pengerang Integrated Petroleum Complex yatırımı
2.9 milyar dolar İspanyol enerji şirketi Iberdola

MEDYA
3.7 milyar dolar Fransız medya ve yayın devi Lagardere Group alımları
1.2 milyar dolar Türk paralı TV platformu Digitürk alımı
1 milyar dolar ABD’li film yapım şirketi Miramax
354 milyon Euro Fransız medya ve telekomünikasyon şirketi Vivendi ortaklığı

PERAKENDE
1.25 milyar dolar Dünya mücevher devi Tiffany&Co hisseleri,
2 milyar dolar İngiliz Harrolds’ın tamamı Katarlıların
1.51 milyar dolar İngiliz süpermarket devi Sainsbury yatırımı
2.3 milyar dolar Fransız perakende zinciri Printemps’in alımı
770 milyon dolar Türk perakende zinciri Boyner’e ortaklık

ULAŞIM
1.4 milyar dolar Dünyanın en büyük havalimanlarından Heatrow’a ortaklık

FİNANS
2.9 milyar dolar İngiliz bankacılık devi Barclays’e yatırım
3 milyar dolar İsviçreli bankacılık devi Credit Suisse yatırımı
2.8 milyar dolar Çin’in Ziraat Bankası’na ortaklık
1.2 milyar dolar Brezilyalı Banco Santander’e ortaklık
850 milyon dolar Londra Borsası ortaklığı
2.7 milyar Euro Türk Finansbank’ı satın alma
222.5 milyon dolar Türk Alternatif Bank’ın satın alımı
200 milyon Euro Yunan Alpha Bank’a ortaklık

OTEL
Londra’daki tarihi Savoy Hoteli
940 milyon dolar Fransa’da 4 lüks otel ve Le Figaro’nun ofisi

GAYRİMENKULLER
300 milyon dolar İngiltere’de Shell Center’ın olduğu Canary Wharf
664 milyon dolar İngiltere’deki eski ABD büyükelçilik binası
620 milyon dolar ABD’de Washington’da CityCenter binası
906 milyon dolar İngiltere’deki olimpiyat köyüne ortaklık
8.5 milyar dolar New York’ta gayrimenkul yatırımları